Panik Atak Nedir?

Panik atak, beklenmedik bir zamanda gelen ve kişiyi oldukça güçsüz bırakan yoğun endişe ile karakterize edilen bir korku dalgasıdır. Genellikle, öncesinde bir uyarı olmaksızın, hiç beklenmedik bir anda ortaya çıkmaktadır. Panik atak saldırısı için ortada bir nedenin olmasına da gerek olmayabilmektedir. Kişi rahatladığında ya da uyuduğunda bile meydana gelebilmektedir.

Panik atak sadece bir kez meydana gelen bir korku saldırısı olabilir, ancak çoğu kişide tekrar tekrar yaşandığı gözlemlenmektedir. Tekrarlayan panik ataklar genellikle, köprü geçmek ya da topluluk içinde konuşmak gibi stres oluşan özel durumlar nedeniyle tetiklenmektedir. Özellikle, daha öncesinde de bu tarz bir durum nedeniyle panik atak yaşanmışsa, tekrarlama riski daha da yüksektir. Genellikle, panik yaratan durum, kişinin kendisini tehlikede hissettiği ve kaçılamadığını düşündüğünü zamanlardır. (1)

Bir veya daha fazla panik atak yaşayabilir, ancak sonrasında tekrar sağlıklı ve mutlu hayatınıza geri dönebilirsiniz. Diğer yandan, panik ataklar panik bozukluk, sosyal fobi veya depresyon gibi başka bir bozukluğun bir parçası olarak ortaya çıkabilmektedir. Panik atağın nedeni ne olursa olsun, bu durum tedavi edilebilmektedir. Belirtileri hafifletebilmek için uygulanabilecek pek çok stratejiler ve etkili tedaviler yöntemleri bulunmaktadır. (2)

Panik Atak Belirtileri

Panik atak nasıl anlaşılır? Panik atak başlangıcı ve sonrası belirtileri şunları içerebilmektedir:

Tehlike ve fiziksel belirtilere karşı aşırı uyanık/dikkatli olma

Endişeli ve mantıksız düşünme

Korku, tehlike veya önsezi (genelde kötü bir şey olacağı hissi) açısından güçlü bir hisler

Delirme, kontrolü kaybetme ya da ölme korkusu

Baş dönmesi ya da sersemlemiş gibi hissetmek

Karıncalanma ve titreme, özellikle kollarda ve ellerde

Titremek, sallanmak veya aşırı terleme

Ateş basması

Artan kalp atış hızı

Göğüste bir daralma hissi

Nefes darlığı da dâhil olmak üzere solunum zorlukları

Mide bulantısı veya abdominal sıkıntılar

Kaslarda gerginlik

Ağız kuruluğu

Gerçek dışılık ve çevreye duyarsızlaşma duyguları (3)

Psikolojik Terapi

Panik atağı kontrol altına almayı sağlamak için bilişsel davranışçı terapi yöntemi bir terapist yardımıyla uygulanabilmektedir. Terapist, panik atak geçiren hastanın korkularını ve kaygılarını öğrenerek, bu konuda onunla bilgi alışverişi yapabilmektedir.

Edindiği bilgiler ışığında, terapist panik atağı tetikleyen davranışları değiştirmenin yollarıyla ilgili hastayı bilgilendirmektedir. Panik atak olduğunda sakinleşmek için nefes teknikleri öğrenmek de bu yöntemlerden biri olabilmektedir.

Terapist, bilişsel davranışçı terapi yöntemlerinin olumlu sonuçlar verip vermediğini ya da başka tekniklere ihtiyaç olup olmadığını anlamak için düzenli olarak panik atak hastası olan kişiyle görüşmeler yapmaktadır. (2)

İlaçlı Tedavi

Doktor gerekli gördüğü durumlarda, panik atak hastası olan kişiye ilaç reçete edebilmektedir. En sık reçete edilen ilaçlar arasında ise şunlar bulunmaktadır:

Seçici serotonin geri alım inhibitörü veya bu grup ilaç uygun değilse bir trisiklik antidepresan (genellikle imipramin veya klomipramin) adı verilen bir antidepresan türü
Pregabalin gibi anti epilepsi ilaçları veya anksiyete durumu şiddetli ise klonazepam (bu ilaçlar anksiyete tedavisinde de yararlı olabilmektedir)
Antidepresanların etkisi oluşmadan 2-4 hafta, tam olarak etki etmesi ve sonuç vermesi ise 8 haftaya kadar sürebilmektedir. (3)

Kendi Kendine Tedavi Yöntemleri

Panik atağın tedavisinde profesyonel tedavi ve terapi oldukça etkili olabilmektedir. Ancak, kişinin tedaviyi desteklemek için kendi kendine alabileceği önlemler de, durumun seyrinde oldukça fayda sağlayabilmektedir.

Panik Atak Hakkında Bilgi Sahibi Olmak

Panik atağın ne olduğuyla ilgili bilgi sahibi olmak, kişi için oldukça faydalı olabilmektedir. Diğer yandan, panik atağa yol açan ya da panik atak sonucu daha da tetiklenen anksiyete, panik bozukluğu ve savaş ya da kaç durumlarıyla ilgili de bilgi edinilmesinde fayda vardır. Böylece, kişi panik atak geçirdiğinde delirmiş olduğunu düşünmeyecek ve bu durumu daha normal karşılayacaktır. (4)

Alkol, Sigara ve Kafeinden Kaçınmak

Alkol, sigara ve kafein tüketimi panik atağı tetikleyebilmektedir. Bu nedenle, alkol, sigara ve kafein tüketiminden kaçınmak en doğrusu olacaktır. Sigara alışkanlığından kurtulmak için profesyonel bir yardım alınmasında fayda vardır.

Nefesin Kontrol Altına Alınması

Hiperventilasyon adı verilen bu durum, panik atak sırasında ortaya çıkan düzensiz nefes almayı tanımlamaktadır. Nefes alma teknikleri öğrenmek, bu durumda oldukça faydalı olabilmektedir. Nefesin kontrol edilmesi, panik atak sırasında belirtilerin daha da kötüleşmesini önlemektedir. Nefes alma tekniklerinin bilinmesi panik atak sırasında hiperventilasyon yaşanmasını engellemektedir. (5)

Gevşeme Teknikleri Öğrenmek

Düzenli olarak yapıldığında, yoga, meditasyon ve kas gevşetme teknikleri gibi aktiviteler, vücudun gevşeme yeteneğini artırmaktadır. Bu gevşeme uygulamaları sadece gevşemeyi teşvik etmekle kalmamakta, aynı zamanda sevinç ve huzur duygularını da artırmaktadır.

Aile Bireyleriyle ve Arkadaşlarla İletişimde Olmak

Anksiyete durumunun gittikçe kötüleştiğini ya da belirtilerin şiddetlendiğini düşünüyorsanız, yakınlarınızı bu konuda bilgilendirmelisiniz. Böylece, hem size destek olabilecek hem de olası bir tehlike anında sizi güvende tutmayı sağlayabileceklerdir. (6)

Düzenli Egzersiz Yapmak

Düzenli egzersiz yapmanın anksiyete bozukluğuna yardımcı olduğunu düşünüyorsanız, haftanın belirli günlerinde en az 30 dakika kadar aktif olmaya özen gösterin. Özellikle, yürüyüş, koşu, yüzme veya dans etme gibi aktiviteler oldukça faydalı olabilmektedir.

Düzenli Uyku

Düzensiz ya da verimli olmayan uyku rutini stresi ya anksiyeteyi artırabilmektedir. Bu nedenle, her gece düzenli ve doyurucu olan bir saat dilimiyle uyumak oldukça faydalı olabilmektedir. (7)

Panik Atak İçin Hangi Doktora Gidilir?

Panik atak ve diğer panik bozukluklar için bir psikiyatrist ya da bir psikolog tarafından tedavi uygulanabilmektedir. (8)